21 Temmuz 2015 Salı

İlk Türk Astronot – Lagari Hasan Çelebi

Hezarfen Ahmet Çelebi’yi tanıyorsunuz. Osmanlı’nın en ilginç karakterlerinden biri olan Hezarfen’in Galata Kulesi’nden Üsküdar’a süzülüş hikayesini duymuşsunuzdur. Peki Hezarfen’in arkadaşı Lagari Hasan Çelebi’yi duymuş muydunuz?

Lagari Hasan Çelebi dünya tarihinin ilk insanlı roket uçuşunu yapmıştır. 1633 yılında dönemin padişahı IV. Murat’ın kızı Kaya Sultan’ın doğumu için toplanmış olan şenliklerde bu uçuşu gerçekleştirmiştir.


Olayı bize Seyahatname’sinde birinci ağızdan anlatan kişi Evliya Çelebi’dir. Evliya’ya göre Lagari “elli okka barut macunundan yedi kollu bir fişenk” icad etmiştir. Lagari  4. Murat’a “Padişahım seni Hüda’ya ısmarladım, İsa Peygamber ile konuşmaya gidiyorum” dedikten sonra aletine binmiş ve fişekleri ateşleyip yükselişe geçmiştir. Fişeklerin çıkardığı ışıkla denizin yüzü aydınlanmıştır. Fişeklerinin barutu bitince düşmeye başlayan Lagari elindeki kartal kanatlarını açmış ve Sinan Paşa Kasrı önünde denize iniş yapmıştır. 4. Murat’ın karşısına çıkan Lagari “Padişahım İsa Peygamber sana selam söyledi” diyerek şaka yapmayı da ihmal etmemiştir. 4. Murat Lagari’ye 1 kese akçe hediye etmiş ve onu sipahi yazdırmıştır.


15. yüzyılda bir roket düzeneği. Gerçekten inanılmaz bir hikaye! Lagari’nin hikayesi bu tarz efsaneleri günümüz teknolojileri ile test eden Mythbusters televizyon programına da konu olmuştur. Anlatılana benzer bir düzenek geliştirilmiş ve içine Lagari’yi temsilen bir manken koyulmuştur. Programda roket havalanmıştır fakat 30 metre civarında dengesini kaybetmiş ve Lagari’yi temsil eden mankeni bir güzel yakmıştır. Sonuç olarak olayın Evliya Çelebi’nin anlattığı gibi gerçekleşmiş olamayacağı kanaatine varılmıştır. Evliya Çelebi’nin abartılı üslubunu biraz fazla ciddiye almış olan bu arkadaşların durumunu kendisini tanımamalarına veriyoruz!